Waarom SET amps en hoog rendement luidsprekers werken

Waarom is de eerste Watt vermogen van een versterker zo belangrijk?

Dit artikel heeft niet als doelstelling u te overtuigen dat Single Ended Triode versterkers, kortweg SET versterkers, de enige manier zijn om een goed geluid te krijgen of dat een hoog rendement luidspreker altijd automatisch beter klinkt dan wat anders..

Hoewel in vooroordelen vaak een kern van waarheid verborgen zit, geldt in de audio wereld de regel dat op ieder vooroordeel wel een uitzondering van toepassing is die tot een tegenovergestelde conclusie leidt. Deze wetmatigheid gaat op voor alle componenten in de audioketen, van de bron tot en met de weergever en alles wat er tussen zit.

Eén van die vooroordelen is bijvoorbeeld dat een 2 tot 8 watt per kanaal SET versterker niet voldoende pit heeft. En dat een dergelijke versterker onmogelijk echte bas kan weergeven en dat het middengebied om voor te sterven is, zo mooi... Of nog zo'n vooroordeel, dat een SET versterker alleen geschikt zou zijn in combinatie met een grote hoorn luidspreker, die, eerlijk is eerlijk, er meestal niet zo fraai uitzien.

Ten grondslag aan deze vooroordelen liggen waarschijnlijk de ontwikkelingen sinds de jaren 1960 in de high-end audio. Solid state heeft hogere vermogens voor iedereen betaalbaar gemaakt. Met als gevolg dat luidsprekerfabrikanten (compacte) luidsprekers ontwierpen die minder efficiënt zijn maar wel vlakke vervormingskarakteristieken tonen. Vaak worden dit soort meetbare grootheden veelal ten onrechte vertaalt naar audiofiele kwaliteit.

Ondanks wat veel mensen denken, hoeft u geen grote hoorn luidsprekers te gebruiken om te kunnen genieten van een SET versterker. Er zijn veel luidspreker ontwerpen met een voldoende hoog rendement die wel ook geschikt zijn, dus de vraag wordt dan dit:

Wat zijn de voordelen zijn aan het gebruik van SET versterkers met hoog rendement speakers?

Laten we om deze vraag te beantwoorden beginnen met de voordelen van een SET versterker boven alle andere types. Een Single Ended Triode is het eenvoudigste circuit ontwerp met het kleinste aantal onderdelen. Dit is typisch een stuurtrap gekoppeld met een uitgangstrap. Triodes hebben geen negatieve feedback, iets wat de meeste push-pull schakelingen, solid state of buis, nodig hebben. Negatieve feedback wordt gebruikt om lagere vervorming specs te krijgen en in het geval van solid state is het vaak de enige manier te voorkomen dat de transistors in uw versterker exploderen. Is feedback dan een probleem? Als je je niet stoort aan de gevolgen, het versmeerde tijdsgedrag en dientengevolge het 2 dimensionaal geluidsbeeld, dan nee, dan is het geen probleem...

Naast de eenvoud van het ontwerp van een SET versterker, is er nog een belangrijkere reden om te kiezen voor SET versterkers. De magie van waar u naar luistert zit'm voornamelijk in de eerste watt!. Met magie bedoel ik innerlijk detail en het meeste van de dynamiek. Neem als voorbeeld een paar 96dB luidsprekers die met een watt staat te spelen. Het gemiddelde ruisniveau in een luisterruimte is 55dB. Het dynamisch bereik is daarmee 41 dB (96-55 = 41 dB) Het toevoegen van een tweede watt vergroot het dynamische bereik met slechts 3 dB. Voor elke extra 3 dB geluidsdruk is het nodig om het vermogen te verdubbelen. Dit maakt duidelijk dat er in de eerste watt 10 keer meer dynamische bereik zit dan in de tweede.

Dit brengt ons direct naar luidsprekers . Een typische luidspreker heeft tegenwoordig een efficiëntie van 86 dB per 1 watt op 1 meter afstand. Dergelijke luidsprekers hebben meestal een complex crossover filter met als doel de frequentie response en de impedantie vlak te houden. Helaas zorgt de crossover er meestal voor dat een aanzienlijk deel van de eerste watt als warmte verdwijnt voordat het de drivers bereikt. Om hetzelfde geluidsniveau als de 96 dB luidspreker te bereiken bij 1 watt heeft de 86 dB luidspreker 8 watt nodig; of 2 watt op de 96 dB luidspreker vereist 16 watt op de 86 dB luidspreker; of 4 watt op de 96 dB luidspreker vereist 32 watt op de 86 dB luidspreker, etc.

Het probleem hier is resolutie. Als het vereiste luisterniveau niet met 1 watt gehaald kan worden dan is het waarschijnlijk ook niet te horen wat er in die eerste belangrijke watt allemaal gebeurt. Om een luidspreker driver snel en efficient te kunnen laten bewegen moeten haar bewegende delen een licht gewicht hebben. Een snel en licht bewegende driver is preciezer dan een driver die bestaat uit zware delen en daardoor trager reageert.

Een goede SET versterker in combinatie met een full range luidspreker zonder crossover filter of een eenvoudige 2-weg met een minimale crossover op alleen de tweeter, heeft een zuiverheid en diepte die je gewoon niet kunt vinden in de meer conventionele systemen. Het is een maatstaf voor coherentie en het vermogen om een angstaanjagend echt holografisch geluidsbeeld te creëren. Daarnaast zijn de bas en dynamiek van een dergelijke combinatie ongeevenaard.

De meest voorkomende klachten van mensen over hun systeem zijn een droge enigszins vermoeiend geluid met een vrij saaie soundstage gevolgd door het besef dat het je gewoon niet emotioneel verbindt met de muziek. De ervaring leert dat verreweg de makkelijkste manier om de luisteraar weer geboeid te laten luisteren, is om de persoon in kwestie naar een SET versteker met een eenvoudige paar efficiënte luidsprekers te laten luisteren. Vaak eindigt dit in de aanschaf van een dergelijk systeem waarbij het voor de klant ook nog eens resulteert in de minst dure oplossing.

Het meest overtuigend zijn echter de verslagen van audiofielen die zijn overgestapt van hoge vermogen versterkers, veelal peperduur en omgeven door vele awards en lovende reviews van gevestigde populaire audio magazines naar kleine 2 watt versterkers in combinatie met hoog rendement luidsprekers. De verslagen spreken over een betere dynamiek en verbazingwekkende live-ervaring.

De groter is beter mentaliteit en in het verlengde daarvan de duurder is beter mentaliteit is een horde die de meeste audiofielen in hun leven moeten zien te nemen. Hierbij worden ze zeker niet geholpen door de hifi-branche die haar klanten graag overtuigt, gegeven haar commerciele belangen, dat groter en vooral duurder beter is.

Tot slot, nog enkele relativerende woorden. Het is gevaarlijk om versterkers, luidsprekers, kabels, etc., in keurige kleine vakjes te plaatsen in een poging om enig gevoel bij de materie te krijgen. Niet alle buizenversterkers klinken goed. Niet alle solid-state versterkers klinken slecht. Gelukkig heeft de internet revolutie ook haar positieve impact op onze audio hobby. Kennis en meningen van audiofielen wereldwijd worden gedeeld; nieuwe DIY audio ontwikkelingen schieten als paddestoelen uit de grond waarbij er grote overeenkomsten bestaan tussen de audio community en de al wat langer bestaande open-source IT community. Dit heeft voor een gezond tegen geluid gezorgd op de gevestigde audio magazines. Natuurlijk staat het internet vol met verkeerde informatie, soms opzettelijk, soms uit onwetendheid, maar in ieder geval kun je alle kanten op en je eigen mening ermee vormen .